Gembala Tibet Jadi Penjaga Glasier di "Bumbung Dunia"

Tenzin Dargye, seorang penggembala yang tinggal di kaki gunung bersalji di Dataran Tinggi Qinghai-Tibet yang, juga dikenali sebagai "bumbung dunia", sudah masak dengan ancaman akibat perubahan iklim.

"Semasa saya kecil, ada sungai di hadapan rumah saya. Paras air boleh mencecah lutut pada musim panas, tetapi sekarang sungai itu telah hilang," kata lelaki berusia 37 tahun yang tinggal di Gunung Anyemaqen di pekan Xueshan yang terletak di daerah autonomi Golog Tibet di provinsi Qinghai, barat laut China.

Anyemaqen ialah gunung bersalji terbesar di kawasan punca Sungai Kuning. Di situ terdapat lebih daripada 40 glasier, iaitu bahagian penting dalam kriosfera dan petunjuk perubahan iklim.

"Anyemaqen dianggap sebagai gunung suci oleh kami orang Tibet," kata Tenzin, mengulas mengenai gunung yang mempunyai makna budaya.

"Melihat gunung bersalji cair sedikit demi sedikit, kami merasakan bahawa kami perlu melakukan sesuatu," ujarnya lagi.

Nekad, dia menyertai pasukan pemantau glasier yang terdiri daripada kira-kira 10 orang. Selama lebih 10 tahun, inisiatif itu telah berkembang menjadi persatuan perlindungan alam sekitar dengan hampir 50 ahli, yang majoritinya adalah penggembala tempatan. Mereka meninjau glasier di bawah bimbingan saintis, memantau hidupan liar dan mengumpul sisa.

Ahli pasukan pemantau glasier bersedia untuk memantau glasier di provinsi Qinghai, barat laut China, 8 Mac 2023. (Xinhua/Chen Jie)

INISIATIF ‘HERDERS’

Menurut Tenzin, lebih 10 tahun lalu, berlakunya runtuhan ais dan glasier berhampiran rumahnya mengalami unduran.

Apabila pencairan semakin pantas, bencana yang disebabkan oleh runtuhan ais terus mengancam persekitaran hidup penggembala. Sebagai tindak balas, beberapa orang memulakan pemerhatian amatur tentang pengunduran glasier.

Mereka mendapati bahawa glasier akan mula mencair sekitar pertengahan Mei dan berhenti apabila suhu menurun pada bulan Oktober. Mereka kemudian bersetuju bahawa glasier perlu diukur pada 15 Mei dan 15 Oktober setiap tahun.

Sejak 2010, penggembala terus berkumpul di tempat yang sama pada dua tarikh itu setiap tahun untuk merekodkan lokasi garisan salji.

Namun, tugas tersebut bukanlah mudah. Tanpa latihan atau pengalaman untuk diikuti, mereka menggunakan batu besar berhampiran hujung lidah glasier sebagai titik permulaan, dan mengira jarak antara batu itu dengan garisan salji.

Tanpa alat pengukur profesional, penggembala muda menarik pita untuk mengukur jarak. Mereka merekodkan tarikh dan jarak undur di atas batu dengan cat manakala penggembala yang lebih tua mencatatkan nota untuk para saintis.

Foto dron udara menunjukkan glasier di Gunung Anyemaqen di daerah autonomi Golog Tibet di provinsi Qinghai, barat laut China, 8 Mac 2023. (Xinhua/Chen Jie)

USAHA PERLINDUNGAN ALAM SEKITAR LEBIH LUAS

Memandangkan Xueshan mempunyai pemandangan gunung bersalji sepanjang tahun, pekan itu secara beransur-ansur menjadi tempat tumpuan pelancong.

Tetapi, populariti tersebut telah memberikan kesan buruk kepada persekitaran tempatan.

Pada 2015, sebuah persatuan perlindungan alam sekitar tempatan telah ditubuhkan, yang melaksanakan pelbagai tugas seperti pemantauan glasier dan hidupan liar, dan mencegah tingkah laku buruk pelancong.

Atas jemputan persatuan itu, pertubuhan bukan kerajaan turut hadir untuk mengadakan ceramah mengenai perlindungan alam sekitar di pekan Xueshan untuk menarik lebih ramai orang menyertai usaha perlindungan ekologi tempatan.

He Xiaobo, seorang penyelidik di Northwest Institute of Eco-Environment and Resources, Chinese Academy of Sciences, melawat Gunung Anyemaqen pada tahun 2023.

Selepas mengetahui kaedah yang digunakan oleh penggembala untuk memantau glasier, dia menunjukkan cara memantau glasier secara lebih tepat pada waktu itu.

Di bawah bimbingan saintis, penggembala lebih memahami perubahan glasier.

“Perlindungan glasier tidak boleh terjadi dengan pemantauan semata-mata. Kami akan cuba elak daripada terlalu menghampiri glasier dan membantu lebih ramai orang memahami kepentingannya serta kepentingan gunung bersalji," kata Karjin.